Ποδόσφαιρο

«Το μόνο πράγμα που με εντυπωσιάζει βαθύτατα στο ποδόσφαιρο είναι η ικανότητα αυτών των νεαρών παικτών να πέφτουν και να ξανασηκώνονται». Πέτερ Σλότερνταϊκ

Εδώ και μερικές χιλιάδες χρόνια, οι άνδρες αναζητούν απάντηση στο ακόλουθο ερώτημα: τι πρέπει να γίνουν οι κυνηγοί όταν κανείς δεν τους έχει πια ανάγκη; Σύμφωνα με το ανθρωπολογικό μας σχέδιο, ο άνδρας είναι φτιαγμένος για να λαμβάνει μέρος σε κυνηγετικούς αγώνες. Εδώ και επτά χιλιάδες χρόνια όμως, από τότε που εμφανίστηκε δηλαδή η γεωργία, έχει επιβληθεί στους κυνηγούς πλήρης απομόνωση. Όσο δυνάμωνε η θρησκεία, τόσο δυνάμωνε η πίεση στον άνδρα να πείσει τον «εσωτερικό κυνηγό» του ότι η ιδιότητα αυτή δεν θα τον σώσει. Και η πίεση αυτή θα σκότωνε τελικά τον κυνηγό αν δεν εμφανιζόταν ένα παιχνίδι που αποτελεί τη μετεξέλιξη του αρχαϊκού κυνηγιού και επιτρέπει στον άνδρα να ξαναβρεί τις παλιές απολαύσεις.

Το παιχνίδι αυτό, λέει ο Γερμανός φιλόσοφος Πέτερ Σλότερνταϊκ σε συνέντευξή του στο περιοδικό Le Point, είναι φυσικά το ποδόσφαιρο. Ο μόνος τρόπος να κατανοήσουμε αυτόν τον περίεργο οργασμό του ανθρώπου που βάζει γκολ, μπροστά στον οποίο μια ηθοποιός του πορνό θα έπρεπε να ντρέπεται, είναι να εγκαταλείψουμε την ιδέα πως ο εσωτερικός μας κυνηγός πρέπει να πεθάνει. Ο άνθρωπος των σπηλαίων, που βρίσκεται σε ύπνωση μέσα σε κάθε αρσενικό, αποδεικνύεται επιτέλους χρήσιμος. Και αυτό αποτελεί την πιο αρχαία μορφή ανθρώπινης ικανοποίησης. Οι γυναίκες, αντίθετα, δεν έχουν τέτοια προβλήματα. Συλλέκτριες από τη φύση τους, και άρα καταναλώτριες, ταιριάζουν πολύ περισσότερο με τον καπιταλισμό απ' ό,τι οι άνδρες. Ένας άνδρας χωρίς ακόντιο, δηλαδή χωρίς μπάλα, δεν προκαλεί και τόσο μεγάλη εντύπωση. Μια γυναίκα χωρίς τσάντα, όμως, δεν είναι κάτι φυσιολογικό.

Αν το Τσάμπιονς Λιγκ είναι ένας ανταγωνισμός εσωτερικών κυνηγών, το Μουντιάλ είναι μια επιχείρηση αναγέννησης. Έξω από μια τέτοια διοργάνωση, οι εθνικές ομάδες δεν παρουσιάζουν κανένα ενδιαφέρον, δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Και ξαφνικά, έρχονται να πουν στους θεατές ότι μπορούν να ταυτιστούν με μια χώρα. Είναι κάπως περίεργο. Ζούμε σε έναν κόσμο όπου δεν αισθανόμαστε πια την υποχρέωση να ανήκουμε κάπου. Ανήκουμε βασικά στον εαυτό μας, ίσως και στο μέλλον. Προσπαθούμε να αποτινάξουμε το βάρος της κοινότητας. Ο πολιτισμός οδηγεί στη διάλυση των κοινοτήτων. Να γιατί ο Σλότερνταϊκ δεν μπορεί να νιώσει οπαδός ούτε αυτές τις λίγες ώρες που διαρκούν οι αγώνες. Το μόνο που τον εντυπωσιάζει είναι πόσο εύκολα ξανασηκώνεται ένας παίκτης που του κάνουν φάουλ και πέφτει κάτω. Το να πέφτεις είναι στο παιχνίδι, το να σηκώνεσαι όμως τόσο γρήγορα είναι μεγαλειώδες. Να γιατί είναι λανθασμένος ο νέος κανονισμός για υποχρεωτικές πρώτες βοήθειες στο χορτάρι. Άλλοτε, ο παίκτης κατευθυνόταν κουτσαίνοντας ηρωικά προς τη γραμμή, τώρα τον κουβαλάνε με το ζόρι. Άλλος ένας συμβολικός φόνος του κυνηγού.