Τρίτη 18 Νοεμβρίου 2014

Κρίση μέσης ηλικίας;

Σύμφωνα με την στατιστική, λιγότεροι από 10% των ενηλίκων διέρχονται την λεγόμενη "κρίση της μέσης ηλικίας." Από την άλλη, η κρίση αυτή δεν φαίνεται να έχει καν συγκεκριμένα "συμπτώματα", μιας και εκδηλώνεται, αν μπορεί έστω καταχρηστικά να χρησιμοποιηθεί ο όρος, με διαφορετικούς τρόπους σε διαφορετικά άτομα. Τρίτον, απουσιάζει διαπιστωμένα σαν "σύμπτωμα" από πολλές κουλτούρες στον κόσμο και δείχνει να ενδημεί στις δυτικές χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού.
Κι όμως, ο όρος παραμένει ευρύτατα διαδεδομένος στην περιρρέουσα κουλτούρα του ύστερου καπιταλισμού, έχοντας γίνει κοινωνιολογικό κλισέ εφάμιλλο με το περίφημο "χάσμα των γενεών". Η ευρεία κυκλοφορία του βέβαια δεν έχει να κάνει με την διαγνωστική του αξία, που είναι μηδαμινή από επιστημονική σκοπιά. Έχει να κάνει με την ιδεολογική του λειτουργικότητα. Τι είναι η "κρίση της μέσης ηλικίας" παρά ένα άλλο όνομα για την ανομολόγητη υποψία του υποκειμένου του ύστερου καπιταλισμού ότι η ζωή που εξασφάλισε για τον εαυτό του δεν είναι αυτή που επιθυμεί; Αυτό που κωδικοποιείται από τη φράση δεν είναι άλλο από την κρίση νοήματος που διακατέχει την συλλογική ύπαρξη εν μέσω εγκλωβισμού στο υποτιθέμενο "τέλος της ιστορίας", η ελαφρώς σκοτεινή διάσταση της νεοφελιλεύθερης Ουτοπίας.
Από την άλλη, η φράση οριοθετεί ταυτόχρονα και την μοναδική κοινωνικά αποδεκτή (και συχνά, αρκούντως καταναλωτική) μορφή απόδρασης από όλα όσα η πολιτική οικονομία συνεχίζει σε ένα επίπεδο να απαιτεί με όλο και μικρότερα πρακτικά ανταλλάγματα: την έλλογη οργάνωση του χρόνου, την εκλογίκευση των σχέσεων, την αυτοπειθαρχία, την εσωτερίκευση του κοινωνικού υπερεγώ, κλπ. Η "κρίση της μέσης ηλικίας" απορροφά στη σφαίρα της ατομικής "ψυχολογίας" ό,τι απέμεινε από την διάθεση για αντίσταση στην πραγματικότητα κάτω από τις παραμορφωτικές συνθήκες του τέλους των επαναστάσεων από το 60 και μετά. Όχι τυχαία, ως "ασθένεια" είναι σχεδόν ταυτόσημη με τη γήρανση της γενιάς που έζησε αυτό το τέλος, μη βρίσκοντας άλλο τρόπο αντίδρασης στην έκλειψη της δυνατότητας του συμβάντος (βλ. Badiou) από υστερικές στροφές σε φετιχιστικά χόμπι, θρησκευτικές και παραθρησκευτικές αναζητήσεις, σεξουαλικές ψευδο-παραβατικότητες, και ψυχαναγκαστικές μετακινήσεις σε προάστια, τουριστικά θέρετρα, ή εξοχές.
Στην επική αστική συνείδηση του χθες ότι μια ζωή δεν είναι αρκετή--"είσαι όμορφη, μείνε λίγο ακόμα" κατά τον Φάουστ του Γκαίτε--ο σημερινός αστικός μηδενισμός αντιπαραβάλλει μια ζωή που αυτοτεμαχίζεται με ψευδο-βιολογικές και ψευδο-ψυχικές κρίσεις, επειδή διαισθάνεται, μέσα στην αφόρητη ανία της, ότι είναι ήδη υπερβολικά μεγάλη. Η μόνη απάντηση στην ιδεολογική απάτη της "κρίσης της μέσης ηλικίας" είναι η σθεναρή διεκδίκηση της διαρκούς κρίσης, μιας συνεχώς μετατοπίσιμης, μεταλλάξιμης και μεταστάσιμης ανισορροπίας που απορρυθμίζει τα γρανάζια της κοινωνικής μηχανής.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.